Koronavirüsün ilk çıkış noktası olan Çin’in Wuhan bölgesinden günümüze kadar geçen 12 aylık süreçte, dünyanın her yerinde her yaştan insanın bir numaralı gündemi haline geldi. Şimdilik hakkında bildiklerimiz son derece kısıtlı ve koronavirüs gizemini koruyarak gündemdeki yerini korumaya devam ediyor. Dünyanın her yerinden gelen veriler toplanmaya başladıkça covid-19’a bağlı ölüm oranları ve oluşturduğu komplikasyonlarla ilgili daha fazla bilgi sahibi olmaya başladık.
Aslında koronovirüsun daha önceden bilinen bir virüs ailesi. Yani başka alt tipleri de var. Bunlar genelde hafif gribal enfeksiyona neden oluyor. Ancak covid-19 yani şu anki pandemiden sorumlu olan tip maalesef öyle değil. Özellikle yaşlı ve kronik hastalığı olan bireylerde ölümcül sonuçlara neden olabiliyor. Covid-19’un tedavisi ve önlenmesine yönelik aşı ve ilaç çalışmaları son hızla devam ederken, diğer bir hassas grup olan gebeler, gebe kalmayı düşünenler, bebekler için endişelenmeli miyiz? Koronavirüs hamileleri nasıl etkiliyor? Hamile birine koronavirüs bulaşırsa ne yapılmalı? Koronavirüs testi pozitif çıkan kişiler emzirebilir mi? Liv Hospital Kadın Hastalıkları ve doğum uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Berk Bulut yazdı…
HAMİLELİK VE COVID -19
Geçtiğimiz yıla damgasını vuran ve önümüzdeki dönemde de kolay kolay hafızalardan silineceğe benzemeyen eşsiz bir dönem yaşıyoruz. Eşsiz derken olumlu bir şeyi kastetmeyi çok isterdik ama bu defa öyle değil ne yazık ki. Çin’den kaynaklanan ve tüm dünyayı saran yeni tip Koronavirüs’ün neden olduğu pandemi toplam 70 milyondan fazla COVID -19 olgusu ile küresel anlamda bir tehdit olmaya devam ediyor. Hastalığın özellikle kronik hastalıkları olanlar ve yaşlılar gibi bağışıklık sistemi zayıflamış kişilerde daha şiddetli etki yaptığı biliniyor ve bu özel alt gruplarda önlemlerin artırılması öneriliyor.
Koronavirüs Hastalığı “COVID -19”un özellikle hamilelik dönemindeki kadınlar ve bebekler üzerindeki etkisi ile ilgili olarak kesin bilgilerimiz çok az. Bununla birlikte, hamilelik dönemindeki kadınların grip ve diğer solunum yolu enfeksiyonlarından ciddi şekilde etkilenebildikleri bilinmektedir.Bu nedenle, hamile kadınlar COVID -19 için risk altındaki bir popülasyon olarak düşünülmelidir. Şimdiye kadar yapılan çalışmalarda, hamile kadınların hastalığı kapmaları durumunda plasenta aracılığıyla hastalığı bebeklerine bulaştırdıklarına ilişkin veri yoktur. Bunun yanında, hamilelik sırasında geçirilen, ateş, öksürük, halsizlik belirtilerinin olduğu her hastalık durumunda bebeğin de yakından takip edilmesi gereklidir.
Hamileyken COVID -19 hastalığı geçirip, iyileşme sonrasında doğum yapan annelerin bebeklerinde de yenidoğan döneminde her hangi bir olumsuzluğa rastlanmamıştır. Bu konulardaki çalışmalar devam etmektedir. Şu ana kadar COVID -19 geçirmiş annelerde sezaryen yapılması veya yapılmaması yönünde de net bir öneri yoktur. Hamilelik döneminde Koronavirüs bulaşmasından korunmak için yapılması gerekenler genel korunma önlemleri ile aynıdır. Genel hijyene dikkat etmek, elleri sık sık yıkayıp dezenfekte etmek, yüz bölgesine dokunmamak, sosyal mesafe kurallarına uymak, kalabalık ortamlardan olabildiğince kaçınmak, maske kullanımını doğru ve devamlı şekilde uygulamak alınabilecek önlemlerdir.
EMZİRME VE COVID – 19
Yenidoğan bebeklerde annenin ten tene temasta bulunarak bebeğini emzirmesi çok önemlidir ve bebeğin gelişimi için çok değerlidir. Şimdiye kadar aktif COVID-19 hastalığı sırasında virüsün sütten bebeğe geçtiği gösterilmemiştir. Bu konuda da çalışmalar tüm hızıyla sürmektedir. COVİD-19 tanısı konmuş olan ya da temaslı olup şüpheli durumda bulunan annelerde emzirme sırasında mutlaka maske takılması, bebeğe temastan önce ve sonra ellerin yıkanarak dezenfektan ile temizlenmesi ve annenin dokunduğu tüm yüzeylerin temizlenerek dezenfekte edilmesi gereklidir. Eğer üzerine doğru öksürmediyse annenin her emzirme öncesi memeyi yıkamasına da gerek yoktur.
COVİD -19 AŞILARI VE HAMİLELİK
COVİD-19 hastalığına karşı bireysel ve toplumsal bir çok koruyucu önlem önerilmekte olsa da, hastalığın geniş anlamda önlenmesi içini konunun uzmanı bilim insanlarının ortak görüşü bir aşının geliştirilmesi gerektiği yönündeydi. Bugün itibariyle değişik geliştirme aşamalarında bulunan 130’dan fazla aşı çalışması devam ediyor. Bunların içinde yaygın kullanıma sunulabilen aşıların hiç biri geliştirme aşamalarında hamile kadınlar üzerinde herhangi bir çalışmada denenmedi. Amerika Birleşik Devletleri’nde bulunan Maternal Fetal Tıp Derneği, hamilelik sırasında yapılmasında sakınca olmayan başka aşılarla benzer yöntemler kullanılarak üretilen Koronavirüs aşılarının hamile kadınlarda da yapılabilmesi yönünde görüş bildirmekte.
Bununla birlikte, aşı üretiminde ilk kez denenen tekniklerle üretilen aşıların hamile kadınlarda nasıl bir güvenlik profiline sahip olacağı henüz net bilinmiyor. Bu yeni yöntemlerle üretilen aşılar mRNA aşıları olarak biliniyorlar ve istenmeyen etkilerinin ve anne karnındaki bebeğe zarar verme risklerinin daha az olacağı düşünülüyor. Şu anda hamile kadınlar ve emziren anneler için en doğrusu hastalığa maruz kalma risklerine, eşlik eden başka kronik hastalıkların varlığına ve yapılması düşünülen aşının güvenlik profiline bakılarak doktoruyla birlikte karar vermesi ve bundan sonraki dönemde açıklanması beklenen aşı güvenliği bilgilerini takip etmesi olacaktır. Tüm anne adaylarına ve taze annelere COVİD-19’dan uzak sağlıklı günler dileğiyle…
